Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, Vlaamse Overheid
De Vlaamse Regering keurde op 4 mei 2012 het Groenboek "Vlaanderen in 2050: mensenmaat in een metropool?" goed. Dit Groenboek van het Beleidsplan Ruimte stelt een nieuwe ruimtelijke visie op Vlaanderen voor. Een visie die de stedelijkheid van Vlaanderen benadrukt, zonder de mensenmaat aan te tasten. Dit groenboek is het resultaat van een uitgebreid proces en vormt het vertrekpunt voor het Witboek. In dit Witboek wordt de opgemaakte visie geëvalueerd en uitgetest op haalbaarheid, uitvoerbaarheid, relevante, causale verbanden, enz...
SumResearch coördineert een onderzoeksteam met 2 partners: Grontmij en Royal Haskoning DHV en 5 ondersteunende experten die kunnen ingeschakeld worden: WES, ILVO, LDR-advocaten, TML en Radboud Universiteit Nijmegen.
Het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen zal bestaan uit een kernnota en een aantal beleidskaders. Dit wordt opgemaakt in een proces van coproductie in verschillende werkgroepen waarbij ook externe actoren aanwezig zijn en schrijfgroepen waarbij een kernteam verder werkt op het geproduceerde materiaal. De opdracht van het consortium bestaat uit het opvolgen van de vier werkgroepen (met externen), opvolgen van de 4 bijhorende schrijfgroepen (intern), input leveren aan de werkteksten en het uitvoeren van gerichte wetenschappelijke onderzoeksopdrachten om werkhypotheses te staven of basisonderzoeksmateriaal aan te leveren.
Naast de coördinerende rol binnen de opmaak van het Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen stond SumResearch in voor de "analyse van de stedenstructuur in Vlaanderen en Brussel". Via data-analyse, geostatistiek en GIS-analyse werd onderzoek gevoerd naar de polycentrische stedenstructuur in Vlaanderen.
Eerst is een starttypologie van steden en gemeenten in Vlaanderen opgemaakt en zijn de belangrijkste stedelijke regio’s aangeduid o.b.v. een indicatorenset van 5 composietindicatoren voor 111 Vlaamse steden en gemeenten en Brussel. Voor de 8 belangrijkste stedelijke regio’s is het daily urban system bepaald op basis van de data uit de verschillende provinciale verkeersmodellen van de vervoersmaatschappij De Lijn 2009. We hebben deze data geëxporteerd en gekoppeld aan de ruim 7500 statistische sectoren die Vlaanderen en Brussel samen rijk zijn. Dit ruimtelijk time based – vervoersmodel verdeelt Vlaanderen in een aantal zones en omvat data over het globale verplaatsingsgedrag, verplaatsingsmogelijkheden en reistijden van personen binnen de desbetreffende provincie naar gelijk welke andere zone in België.
Een daily urban system wordt in ons onderzoek gedefinieerd als het "invloedsgebied van een stedelijke regio" en de concrete afbakening is geoperationaliseerd via maximale aanvaardbare reistijden (MAR) tussen alle knooppunten onderling met het openbaar vervoersnetwerk van trein, tram of bus (NMBS en De Lijn).
De studie omvat een groot aantal analyse- en synthesekaartbeelden van elke stedelijke regio en geeft aan wat de potenties zijn voor Vlaanderen om verder uit te groeien tot een polycentrisch netwerk. Strategische knooppuntlocaties (vb. treinstations) die volledig zijn opgenomen in een stedelijke regio bieden meer potentie voor toekomstige ontwikkelingen dan knooppunten die dat niet zijn. Zo zijn er maar liefst 117 nmbs-stations of (pre-) metrohaltes binnen het daily urban system van Brussel. Ook andere stedelijke regio’s hebben een gigantisch potentieel: Antwerpen (45), Gent (38), Leuven (25), … . En een deel van deze stations behoort ook tot méér dan één daily urban system wat hun potentieel alleen maar vergroot.
Opdrachtgever: Departement Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed
Ontwerp: SumResearch
6188