Handboek Onroerend Erfgoed, Vlaamse Overheid
Het onroerend erfgoed is een belangrijk deel van de culturele identiteit in Vlaanderen. Dit verleden is terug te vinden in talrijke artefacten of monumenten in landschap of steden. Het bepaalt in grote mate de identiteit van Vlaanderen en van het landschap en het beeld van de "Vlaamse ruimte". Vanuit die optiek is het belangrijk dat er aandacht is voor onroerend erfgoed binnen het ruimtelijk beleid en dat er vanuit het onroerend erfgoedbeleid kennis is van de ruimtelijke instrumenten om het behoud en de ontwikkeling van het erfgoed te verzekeren.
Het Handboek moet een aanzet zijn om dit te benaderen. De kerntaak voor de opmaak van het handboek is het ontwikkelen van een set van typevoorbeelden van stedenbouwkundige voorschriften voor ruimtelijke uitvoeringsplannen en stedenbouwkundige verordeningen in functie van de maximale integratie van (zorg voor) het onroerend erfgoed.
De studie vertrekt vanuit de terechte insteek dat de link tussen onroerend erfgoed en ruimtelijke ordening versterkt dient te worden. Voorschriften kunnen inderdaad een sterk instrument zijn om de ontwikkeling en het behoud van het erfgoed te vrijwaren. Een set van typevoorschriften meegeven zonder deze in een breder kader te situeren, zou echter tot oneigenlijke toepassingen kunnen leiden.
SumResearch werkt voor deze opdracht samen met Maat Ontwerpers. Beide partners willen het vooropgestelde resultaat van de opdracht - een handboek met voorschriften voor het inbedden van de zorg voor erfgoed in de ruimtelijke planning - zo opvatten dat het een wervend werkinstrument wordt. Dit zowel bekeken vanuit het erfgoedbeleid als vanuit het ruimtelijke beleid. Het handboek zelf moet een handig werkinstrument zijn dat praktisch en hanteerbaar is, met veel illustraties en moet vertrekken van reële cases. Bovendien moet het handboek ook in een ruimer kader zijn ingebed. Dit kader is gestoeld op een aantal heldere principes die de verhouding van onroerend erfgoed tot ruimtelijke ordening scherp stellen.
Tijdens het onderzoeksproces wordt een volledig participatief traject opgezet. Zo wordt het onderzoek ondersteund door de experteninput van Labo S, RAAP Vlaanderen en Publius Advocaten. Naast deze input worden ook andere sleutelactoren, bevoorrechte getuigen, stakeholders in het proces van coproductie opgenomen. Zo is er een workshop met diverse openbare besturen en erfgoedsteden en -gemeenten opgezet om een dieper inzicht te krijgen op bestaande best practices. Tevens worden een aantal klankbordgroepen georganiseerd en wordt het handboek voorgelegd aan diverse testpanels.
SumResearch coördineert de volledige opdracht zodat een gedragen en wervend voorbeeldenboek kan worden opgezet, dat in een ruimer kader van ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed is opgemaakt.
Opdrachtgever: RWO Vlaanderen - Afdeling Onroerend Erfgoed
Onderzoeksteam: SumResearch - Maat Ontwerpers
In samenwerking met: Labo S, RAAP, Publius
6192